Diferensya entre trocamientos de "Lingua djudeo-espanyola"

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Liña 26:
'''Ladino''' o "Djidio" es una [[Romance languages|lingua 'Romance']], kualo leksiko es derivado prisipalmente del Viejo [Names given to the Spanish language|Kastiyano]] ([[Spanish language|Spanish]]) i del [[Hebrew language|Ivrit]]. La relasyon del Ladino kon el Espanyol Kastiyano o "Espanyol Halis" es parejida kon la del [[Yiddish|Idish]] ke favlavan los ashkenazim kon el [[German language|Aleman]]. Los favlantes son aktualmente kaji i solo [[Sephardic]] [[Jew]|djidios sefaradim], kualas famiyas, por enshemplo, binieron de [[Thessaloniki|Salonika]], Rodas, Izmir i [[Istanbul]].
 
El Ladino ay guadrado la prenunsiasion de los fonemas [[palatal consonant|palatales]] {{IPA|/ʃ/}} i{{IPA|/ʒ/}} del Viejo Kastiyano, kualos se trokaron en [[velar consonant|velares]] {{IPA|/x/}} en Kastiyano: la "jota" prenunsiada komo "HET" en Espanyol Kastiyano, ansina en el Nord de Afrika, en la hakitia "re-kastiyanizada" del siekolo XOX, enmientras ke guadrada komo "j" franzesa o "dj" engleza, o inda "sh", en muestra alingua. El Ladino tiene ansina un fonema {{IPA|/x/}} ke mos bieneviene del Ivrit (HET i KAF final o medial).
En dingunas redjiones ansina se dezveloparon trokamientos mui proprios de muestra alingua i ke la defenrensian del Kastiyano Modenro, komo por enshemplo "muestro", "mozotros" i "eshfunyoeshfuenyo" por "nuestro", "nosotros" i "suegrasueño" en Izmir i Estambol.
Su estruktura gramatikala es muncho i bien parejida a la [[Spanish language|Espanyol Kastiyano]], ama kon biervos a la orijin en [[Hebrew language|Ivrit]], [[Portuguese language|Portuges]], [[French language|Franzes]], [[Turkish language|Turko]], [[Greek language|Grego]], i [[South Slavic] Eslavo], de akodro a donde moraban los favlantes i por modre de la enfluensya politika i ekonomika en la vida de kadaldia.
 
Liña 35:
De akodro a [[Ethnologue|Etnologo]],
 
:TheEl namenombre 'Dzhudezmo'"Djudezmo" es isuzado usedpor bylos Jewishlinguistos linguistsdjidios, 'Judeo-"Djudeo Espanyol'" oro simplysolo 'Djudio'"Djidio" bypor Turkishlos Jews;djidios 'tukanos, "Judeo- Spanish'" bypor Romancelos philologists;filologos 'romansistos, "Ladino'" por kaji todo byel laymenmundo, especiallyespesyalmente, inen Israel; i 'Hakitia' by Moroccan Jews; 'Spanyol'por bylos somedjudios othersmarrokanos.
 
La orijin del biervo LADINO no es kolay. En la Espanya antes de la ekspulsion keria dizir solo ROMANCE. La unika "djudeo lingua" era el LADINO DE TARGUM, el ke auzaban los rabanim para tresladar / traduizir los eskritos en ivrit o arameo i ke las djentes pudieran meldar en eyos sin menester de un "ladinador".
The derivation of the name "Ladino" is complicated. In pre-Expulsion Spain the word simply meant "Spanish": literary Spanish as distinct from dialect, and Spanish in general as distinct from Arabic. Following the expulsion, Jews spoke of "the Ladino" to mean the traditional oral translation of the Bible into archaic Spanish. By extension it came to mean that style of Spanish generally, in the same way that (among Kurdish Jews) ''[[Targum (Aramaic dialect)|Targum]]'' has come to mean [[Judeo-Aramaic language|Judaeo-Aramaic]] and (in Arab countries) ''sharħ'' has come to mean [[Judeo-Arabic languages|Judaeo-Arabic]]. For this reason, authors like [[Haim Vidal Sephiha]]<ref name="Sephiha">[http://www.vallenajerilla.com/berceo/florilegio/vidalsephiha/ladino1.htm El ladino. Lengua litúrgica de los judíos españoles]. Haim Vidal Sephiha. [[Historia 16]], 1978</ref> reserve "Ladino" for the very hebraicized form of the language used in religious translations such as the [[Ferrara Bible]], which was based on the traditional oral version.
Por esto, autores komo [[Haim Vidal Sephiha]]<ref name="Sephiha" [http://www.vallenajerilla.com/berceo/florilegio/vidalsephiha/ladino1.htm El ladino. Lengua litúrgica de los judíos españoles]. Haim Vidal Sephiha. [[Historia 16]], 1978</ref> guadran el biervo "Ladino" solo para la lingua uzada en las traduksyones relidjiozas komo la [[Ferrara Bible|Biblia de Ferrara]].
 
Este LADINO (djudeo espanyol kalko) es diferente de la lingua de kadaldia, el DJUDEO ESPANYOL VERNAKULAR porke:
==Variants==
1) El primero nunka se favlo en la vida kotidiana, ama si el sigundo
2) El primero se auzaba ya antes de la ekspulsion, enmientres ke el sigundo se dezvelopa en el eksilo sefaradi del Mediterraneo donpues de la ekspulsion (diferensiandosen el espanyol kastiyano i el djidio dezde empesijos del siekolo XVI)
3) El primero se guadra komo lingua de targum i liturjia / tefila ansina en el Eksilo Oksidental (Olanda, Londra i Fransya) ke en el Oriental i en el Maghreb / Nord de Afrika, enmientres ke el djidio espanyol vernakular se dezvelopa SOLO en el eksilo Mediterraneo.
4) El LADINO (Djudeo Espanyol KALKO) tiene un leksiko prinsipalmente espanyol (i kaji absolutamente romanse) ama una GRAMATIKA del Ivrit, es dizir, semitika, porke el targum respekta la logika del teksto original. Esta traduksion "palavra por palavra" trusho el menester de krear formas partikulares komo "dizien" para tresladar "omer" ("el ke dize"), i no idiomatikamente "disho" o "dize", o "era dizien" i no "dizia", komo se tresladaria en djudezmo (vernakular).
El Djidio Vernakular es una lingua romanse, kon una gramatika kaji kompletamente komo la del Kastiyano en djeneral, ama kon una evolusyon propria en la fonetika i el leksiko, ke tiene munchos biervos ke provienen de otras linguas, i kon partikularidades gramatikalas aisladas ke amostran la enfluensya de otras linguas (por enshemplo, salonikli o izmirli, del turko, o ladronim o haraganut, ande la terminasyon en ivrit se produize por el parejido del final -on i -an kon un markador de adjektivos en ivrit)
 
==Variantes==
 
At the time of the expulsion from Spain, the day to day language of Spanish Jews was little if at all different from that of other Spaniards. There was however a special style used for purposes of study or translation, featuring a more archaic dialect of Spanish, a large number of Hebrew and Aramaic loan-words and a tendency to render Hebrew word order literally (''ha-laylah ha-zeh'', meaning "this night", was rendered ''la noche la esta'' instead of the normal Spanish ''esta noche''<ref>[http://www.cryptojews.com/clearing_up_ladino.htm "Clearing up Ladino, Judeo-Spanish, Sephardic Music"] Judith Cohen, HaLapid, winter 2001; [http://www.wzo.org.il/en/resources/view.asp?id=1596 Sephardic Song] Judith Cohen, Midstream July/August 2003</ref>). As stated above, some authorities would confine the term "Ladino" to this style.