Diferensya entre trocamientos de "Jeografiya"

Contenido eliminado Contenido añadido
ch r2.7.1) (robot Adjustado: gd:Cruinn-eòlas
Sin resumen de edición
Liña 2:
''ביאסי איסטי ארטיקולו אין לא גראפ׳ייא איברייא, [[גיוגראפײה]]
{{latino}}
La '''Jeografiya''' es la sensia ke tiene por objekto el estudio de la superfisie terrestre i la distribusion espasial i las relasiones rekiprokas de los fenomenos fisikos, biolojikos i sosiales ke en eya se manifiestan.
 
En un sentido klasiko la Jeografiya (del grego ''geos'', Tierra, i ''grafein'', deskrivir) es la sensia de la deskripsion de la [[La Tierra|Tierra]], pero oy en dia, ademaz de deskrivir, la Jeografiya trata de eksplikar. Se konsidera a la Jeografiya komo una sensia ke aglutina a todas las demaz sensias, tanto naturales komo sosiales, desde la [[Istoria]] hasta las [[Matematikas]], puesto ke los objektos de estudio de la Jeografiya son munchos i muy variados. Sin embargo, la perspektiva de la Jeografiya es diferente; estudia los [[modos de organizasion del espasio terrestre]], la distribusion de los elementos ke komponen el [[paisaje]], sus formas, sus poblasiones... Ademaz, establese una dialektika entre la eksplikasion i la deskripsion del paisaje; i entre el [[Metodo Sentifiko|metodo induktivo i el deduktivo]]. Para eyo estos elementos han de ser elejidos, seleksionados, ordenados, djuzgados i presentados. El analisis yeva al [[jeografo]] a komprender los modos de organizasion en el espasio.
Liña 10:
:En '''[[Jeografiya fisika]]''' se estudia:
 
::'''[[Geomorfolojiya]]''', kon metodos de la [[Geolojiya]], la [[Litolojiya]] i la [[Geofisika]].
 
::'''[[Klimatolojiya]]''', kon metodos de la [[Meteorolojiya]] i la [[Estadistika]].
 
::'''[[Hidrolojiya]]''', kontinental i marina ([[Oseanografiya]]), kon metodos de la [[Jeolojiya]], la [[OseanografiyaMatematikas]] i la [[Estadistika]].
 
::'''[[Glaciolojiya]]''', kon metodos de la [[Hidrolojiya]] i la [[Estadistika]].
 
::'''[[Jeografiya litoral]]''' kon métodos de la [[Klimatolojiya]], la [[Geomorfolojiya]], i la [[Oseanografiya]].
 
::'''[[Pedolojiya]]''' kon métodos de la [[Biolojiya]], la [[Botánika]] i la [[Edafolojiya]] .
 
::'''[[Biojeografiya]]''' kon métodos de la [[Biolojiya]], la [[Botánika]], la [[Zoolojiya]], la [[Edafolojiya]] i la [[Ekolojiya]].
 
::'''[[Paleojeografiya]]''', kon metodos de la [[Geolojiya]], la [[Geomorfolojiya]] i la [[Pedolojiya]].
 
 
:En '''[[Jeografiya matematika]]''' se estudia:
 
:::'''[[Jeografiya de los transportes]] i [[Jeografiya komersial|komersialTopografiya]]''', kon metodos de la [[EkonomiyaEstadistika]], las [[Matematikas]] i la [[SosiolojiyaAstronomiya]].
 
::'''[[Jeografiya astronomika]]''', kon metodos de la [[Estadistika]], la [[Astronomiya]] i las [[Matematikas]].
 
::'''[[Jeomatika]]''', kon metodos de la [[Estadistika]] i las [[Matematikas]].
 
::'''[[Topografiya]]''', kon metodos de la [[Estadistika]] i las [[Matematikas]].
 
::'''[[Fotogrametriya]]''', kon metodos de la [[Estadistika]], las [[Matematikas]] i la [[Astronomiya]].
 
 
:En '''[[Jeografiya humana]]''' se estudia:
 
::'''[[Jeografiya de la poblasiónDemografiya]]''', kon metodos de la [[Demografiya]], la [[Sosiolojiya]] i las [[Matematikas]].
 
::'''[[Jeografiya rural]]''', kon metodos de la [[Agronomiya]], la [[ClimatolojiyaKlimatolojiya]], la [[Estadistika]] i la [[Ekonomiya]].
 
::'''[[Jeografiya ekonómika]]''' ke engloba todas las aktividades ekonómikas komo:
 
:::'''[[Jeografiya industrialJeopolitika]]''', kon metodos de la [[Ekonomiya]], las [[Matematikas]] i la [[EkonomiyaSosiolojiya]].
 
:::'''[[Jeografiya de los transportes]] i [[Jeografiya komersial|komersial]]''' kon metodos de la [[Ekonomiya]], las [[Matematikas]] i la [[Sosiolojiya]].
 
:::'''[[Jeografiya del turismoJeoistoriya]]''' kon metodos de la [[Ekonomiya]], las [[MatematikasIstoria]] i la [[Sosiolojiya]].
 
::'''[[Jeografiya urbanaUrbanismo]]''', kon metodos del [[UrbanismoArquitectura]], la [[Sosiolojiya]] i las [[Matematikas]].
 
Naturalmente los metodos de la [[Istoria]] aparesen en todas eyas hasta el punto de ke se ha yegado a avlar de [[Jeografiya kultural]], ansi komo los estadistikos i matematikos. Tambien se utilizan metodos de [[Astronomiya]] i [[TopografiyaGeodesiya]] para realizar los [[mapa]]s, ([[kartografiya]]), ansi komo la determinasion de kodigos de signos ke ayuden a interpretarlos.
 
Por otro lado la Jeografiya puede estudiarse de forma jeneral o konkretada en una zona, rejion o paiz konkreto. Se avla ansi de '''[[Jeografiya jeneral]]''' i '''[[Jeografiya rejional]]''' ke es la ke se okupa de la aplikasion de los analisis jeografikos a '''[[paiz]]es''' konkretos.